08 Mar EFSANENİN ARDINDAKİ YARATICI: STEFAN KAEGI
Belgesel tiyatronun efsanevi sanat kolektifi Rimini Protokoll’ün kurucularından küratör ve sanatçı Stefan Kaegi, son projelerinden “Conference of the Absent / Namevcut Konferans”ı sunmak için 31 Mart’ta İstanbul’a geliyor. Ertesi gün Kundura Sahne’de tiyatro profesyonellerine yönelik bir atölye de verecek Kaegi, ödüllü ve tartışmalı projeleriyle Avrupa sahnelerinin yıldız yaratıcılarından.
1972’de İsviçre’nin Solothurn şehrinde dünyaya gelen Stefan Kaegi, Zürih’te F+F Sanat ve Tasarım Okulu’nda sanat eğitimi aldı.
90’larda okul yıllarında tanıştığı Helgard Haug ve Daniel Wetzel ile birlikte 2000 yılında Rimini Protokoll’ü kurdular. Almanya’nın en köklü tiyatro yayınlarından Theatre der Zeit, tiyatro dünyasında güçlü bir etki yaratan kolektifi “Sahnede yeni bir gerçekçilik akımının kahramanları ve kurucuları” sözleriyle karşıladı.
2002’deki Theater der Welt Festivali’ne özel tasarladığı “Deutschland 2” adlı performansta, 200 Bonn vatandaşı ile birlikte Alman Parlamentosu’nun tüm oturumunu yeniden üretti Dönemin Alman Parlamentosu Başkanı Wolfgang Thierse’nin ‘evin mahremiyeti’ gerekçesiyle engellemeye çalıştığı performans, ülkede sanatsal özgürlük, siyaset ve sanat arasındaki ilişki üzerine ateşli bir tartışma başlattı.
Politik im Freien Tiyatro Festivali’nde Jüri Özel Ödülü kazanan “Mnemopark” (2005), Bulgaristanlı iki kamyon şoförünün eşliğinde seyirciyi bir kamyon içinde yolculuğa çıkaran “Cargo Sofia” (2006) ve Marksizmin temel yapıtından uyarladığı “Karl Marx – Das Kapital, Band 1” (2007) projeleri dünyanın önemli festivallerinde sahnelendi.
2007’de Faust Tiyatro Ödülü, 2008’de Avrupa Tiyatro Ödülü ve 2010’da Avrupa Kültürel Çeşitlilik Ödülü’nü kazandı.
Hüsnü Mübarek döneminde Mısır’da ezanın tek bir merkezden okunup radyo aracılığıyla canlı olarak yayınlanmasından esinle tasarladığı “Radio Muezzin” projesiyle birçok ülkeyi dolaştı ve 2011’de Saraybosna Tiyatro Festivali’nde Jüri Özel Ödülü’nü kazandı. Aynı yıl, Venedik Tiyatro Festivali’nde Gümüş Aslan Ödülü ile onurlandırıldı.
Hindistan’daki bir çağrı merkezinin çalışanı ile dünyanın farklı ülkelerindeki seyirci arasında canlı olarak gerçekleştirilen Atlantik ötesi telefon performansı “Call Cutta in a Box” (2012) ve Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı’nın bir simülasyonu olan “Welt-Klimakonferenz” (2014) projeleriyle Avusturyalı kültür, eğitim ve bilim enstitüsü Ars Electronica’nın Onursal Mansiyon Ödülü’nü kazandı.
2013’te başlattığı ve gelişmekte olan şehirlere özel tasarladığı “Remote X” projesini Şangay, Moskova, New York’un olduğu 55 farklı şehire uyarladı. 2015 yılında bu projesiyle Rus Tiyatro Festivali’nin Altın Maske Ödülü’ne aday gösterilirken, aynı yıl, tiyatro dünyasında yılın etkin isimlerine verilen İsviçre Büyük Tiyatro Ödülü’nün sahibi oldu.
2014’te, silah endüstrisini anlatan çok oyunculu video yerleştirmesi “Situation Rooms”, Japonya Medya Sanatları Festivali’nde Mükemmellik Ödülü’nü aldı.
2018’de, Alman yazar Thomas Melle’in klonuymuşcasına bir android (insansı robot) üreterek sahnelediği “Uncanny Valley / Tekinsiz Vadi” ile tiyatroda yapay zeka kullanımında yeni bir dönüm noktası yarattı.
Yakın zamanda ses getiren çalışmaları arasında; fazla ömrü kalmamış insanları anlatan interaktif enstalasyonu “Nachlass” (2018) ve sahnede canlı bir ahtapotun solo performansını izlediğimiz “Temple du présent” (2021) da yer alıyor.
Müzelere özel işler de üreten Kaegi en son, Centre de Cultura Contemporània de Barcelona’da (CCCB) “win < > win” adlı eko-enstalasyonunu ve “Urban Nature” adlı ‘yürünebilir film’ini sergiledi.
Kundura Sahne ile ortaklaşa hazırladığı ve “Remote X” projesinin İstanbul uyarlaması olan “Remote İstanbul”, Türkiye’de sanatseverlerle buluşmaya devam ediyor.
“Namevcut Konferans” adlı Rimini Protokoll yapımı performansı sunmak için İstanbul’a gelecek Stefan Kaegi, Türkiye’den tiyatro profesyonellerine yönelik bir atölye de gerçekleştirecek. 1 Nisan’da Kundura Sahne’de yapılacak atölyeye sınırlı başvurular burada.