Beykoz Kundura’nın geçmişine bugünden bakan Kundura Hafıza, 13-15 Ekim 2021 tarihlerinde Almanya’nın Essen şehrinde düzenlenen Endüstriyel Dünya Mirası konferansına katılarak bu alanda sürdürülen uluslararası tartışmaları takip etti. Endüstri mirasının korunmasında fırsat ve sorumlulukları belirlemek amacıyla yapılan konferansa 2001 yılından beri UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alan Zollverein Maden Kompleksi ev sahipliği yaptı. 

Essen şehrinin de içinde yer aldığı Ruhr Bölgesi yakın zamana kadar kömür ve çelik üretimi yapılan, yakın geçmişte üretim biçimlerinin ve kaynakların değişmesiyle atıl kalan ve sonrasında kültürel miras öğelerine dönüşen yapıların yoğunluklu olarak yer aldığı bir bölge. Kültürel fonksiyonlarla yeniden işlevlendirilen yapıların oluşturduğu yaklaşık 400 kilometrelik Ruhr Endüstriyel Kültür Rotası bölge ölçeğinde gerçekleşen çok iyi bir dönüşüm örneği sergiliyor. Konferans kapsamında düzenlenen geziyle katılımcılar Ruhr endüstri rotasında yer alan Oberhausen Gazometresi ve Duisburg Endüstri Parkı gibi örnek dönüşüm uygulamalarını yerinde görme ve birlikte değerlendirme imkanı yakaladı.

Konferansın ilk günü olan 14 Ekim Perşembe günü açılış konuşmaları sonrasında iyi uygulama örneklerine dair sunuşlar yapıldı, dönüşüm süreçlerinin hem fiziksel hem de sosyal zorlukları ele alındı. Beykoz Kundura’nın bugünkü halini almasını sağlayan ve hala devam eden yaklaşık 15 yıla yayılan dönüşüm sürecinde hassas çözümler gerektiren pek çok kararın uluslararası ölçekte de sıklıkla karşılaşılan sorunlar olduğu görüldü. Konferansın ikinci günündeyse endüstri mirası dönüşümlerinin sosyal etkileri üzerinde duruldu, toplum katılımı ve katılımcı koruma sağlama yöntemleri üzerine konuşuldu.

Konferansın hemen ardından 16 Ekim günü CONSIDER Projesi’nin açılış toplantısı gerçekleşti, Kadir Has Üniversitesi tarafından yürütülen proje Kentsel Gelişme İçin Bir Kaynak Olarak Endüstri Mirasının Sürdürülebilir Yönetimi başlığını taşıyor ve önümüzdeki dört yıl boyunca endüstri mirasının sürdürülebilir biçimde korunması için yaratıcı yöntemlerin geliştirilmesini amaçlıyor. Avrupa Birliği Horizon 2020 Programı tarafından desteklenen projenin ortakları arasında dünyanın farklı ülkelerinden üniversiteler, belediyeler, kent konseyleri, miras alanları ve sivil toplum örgütleri bulunuyor. Projenin amaçlarından bir tanesi tıpkı Ruhr Bölgesi’nde olduğu gibi İstanbul’un endüstri mirası yapılarının yer aldığı kent ölçeğinde bir rota oluşturmak ve ortak kriterler tanımlayarak bu yapıların miras değerleriyle ilgili belgeleme ve değerlendirme biçimleri belirlemek.

* İstanbul’un en önemli endüstri mirası yapılarından Beykoz Kundura’nın geçmişine bugünden bakan Kundura Hafıza Kültürel Mirası Koruma Derneği’nin düzenlediği “Kundura’nın Hafızası: Bir Fabrikaya Sığan Dünya” adlı sergimizi ziyaretçi formunu doldurarak ücretsiz ziyaret edebilirsiniz.